Şanzıman Nedir? Şanzıman Arızaları Bakım ve Onarımı

Şanzıman, otomobilin motor gücünü dönme kuvvetine dönüştürerek otomobili ileriye doğru iten güç aktarım sistemindeki çok önemli bir bileşendir. Şanzımanın nasıl çalıştığını, nerede bulunduğunu ve sorunların nasıl tespit edileceğini anlamak, sürücülerin ciddi mekanik sorunları önlemesine ve araçlarının ömrünü uzatmasına yardımcı olabilir. Bu yazımızda, Şanzımanın nasıl çalıştığını, arızalarını bakımını ve değişimi dahil olmak üzere şanzıman hakkında bilmeniz gereken her şeyi anlatacağız.

Şanzıman Nedir?

Şanzıman, gücü motordan tekerleklere ileten mekanik bir sistemdir. Sürücünün, motor ve tekerlekler arasındaki vites oranını değiştiren vites değiştirerek aracın hızını ve torkunu kontrol etmesini sağlar. Şanzıman, gücü aktarmak ve aracın hareket etmesini sağlamak için birlikte çalışan dişliler, miller ve diğer bileşenlerden oluşan karmaşık bir sistemdir.

Şanzıman Ne İşe Yarar?

Şanzımanın birincil işlevi, motorun hızını ve torkunu istenen aralıkta tutarken motordan tekerleklere güç iletmektir. Bunu motor ve tekerlekler arasındaki vites oranını değiştirerek yapar ve sürücünün sürüş koşullarına uygun vitesi seçmesine olanak tanır. Bu şekilde, aracın düzgün bir şekilde hızlanmasına, yokuşlarda hızı korumasına ve motoru optimum çalışma aralığında tutarak yakıt tasarrufu yapmasına yardımcı olur.

Şanzıman Nasıl Çalışır?

Şanzıman genellikle motor ile tekerlekler arasında bulunur ve manuel veya otomatik olarak çalıştırılır. Düz şanzımanlar, motorun gücünü şanzımandan devreye almak ve ayırmak için bir debriyaj kullanırken, otomatik şanzımanlar aynı şeyi yapmak için bir tork konvertörü kullanır. Şanzıman, sürücünün vites kolunu hareket ettirerek seçtiği farklı vites oranlarında düzenlenmiş bir dizi vites içerir. Dişliler gücü motordan tekerleklere iletir, daha düşük vitesler daha fazla tork sağlarken daha yüksek vitesler daha fazla hız sağlar.

Şanzıman nerede bulunur?

Vites kutusu genellikle arabanın kaputunun altında, motorun hemen arkasında bulunur ve tekerleklere güç gönderen tahrik miline bağlıdır. Önden çekişli araçlarda, vites kutusu enine yerleştirilirken, arkadan çekişli araçlarda uzunlamasına bulunur.

Şanzıman Yağının Bittiği Nasıl Anlaşılır?

Şanzıman yağı, dişlileri ve yatakları yağladığı, sürtünmeyi azalttığı ve ısıyı dağıttığı için şanzımanın düzgün çalışması için kritik öneme sahiptir. Şanzıman yağı azalırsa veya kirlenirse, şanzımanda ciddi hasara neden olarak maliyetli onarımlara veya değişime yol açabilir. Şanzıman yağının düşük veya kirli olabileceğine dair işaretler şunlardır:

• Vites değiştirmede zorluk
• Yanık kokusu
• Arabanın altındaki yağ sızıntıları

Hemen Ara

Şanzıman Yağı Biterse Ne Olur?

Şanzıman yağı biterse veya düşük seviyelere ulaşırsa, şanzımanın bileşenleri aşırı ısınabilir, aşınabilir veya tutukluk yaparak ciddi arızalara yol açabilir. Bu durum, dişlilerin sürtmesine veya kırılmasına neden olarak güç kaybına veya tamamen şanzıman kaybına neden olabilir. Sürücüler her zaman araçlarının şanzıman yağ seviyesini ve kalitesini düzenli olarak kontrol etmeli ve gerekirse tamamlamalı veya değiştirmelidir.

Şanzıman Arızası Nasıl Tespit Edilir?

• Şanzıman arızası belirtileri şunlardır
• Anormal sesler
• Vites değiştirmede zorluk
• Vites kayması
• Çarpma sesleri
• Yanık kokuları

yağ sızıntıları gibi çeşitli belirtilerle tespit edilebilir. Şanzıman arızasının diğer belirtileri arasında güç kaybı, azalan yakıt ekonomisi veya gösterge tablosunda yanan bir uyarı ışığı yer alabilir. Sürücüler bu belirtilerden herhangi birini fark ederse, vites kutularını derhal kalifiye bir tamirciye kontrol ettirmelidir.

Hemen Ara

Şanzıman Ne Zaman Değiştirilir?

Şanzıman ömrü, otomobilin markasına, modeline ve sürüşe bağlı olarak 150.000 – 300.000 kilometre arasında değişir.

Şanzıman Tamiri

Şanzıman, arabaların en çok dikkat çeken bölümlerinden biridir. Aracınızı daha iyi tanımak istiyorsanız şanzımanla ilgili bilinmesi gereken her şeyi öğrenmelisiniz. Şanzıman, motordan tekerleklere hareket iletmekle görevli bir donanım parçasıdır. Vites küçültme ve büyütme gibi işlemlere izin veren ve ayrıca aracın hızını etkileyen bir yapıya sahiptir. İki kategori vardır: manuel ve otomatik. Üst sınıf araçlarda kullanılan bir sistem olan ZF şanzıman, son dönemde teknolojik sistemlerle de karşımıza çıkıyor.
Şanzıman yapısal olarak alüminyumdan yapılmıştır. Bilyeler, senkronizörler, vites hilalleri, miller ve dişlilerin tümü muhafazanın içindedir. Geleneksel bir şanzıman, gücünü volan ile basınç arasında bulunan debriyaj balatasına basınç uygulayarak motordan alır. Güç artırılırsa veya azaltılırsa vites değiştirme prosedürü gerçekleşir. Bir bütün olarak ele aldığımızda aracın hızına göre vites değiştirme prosedürünü kavramamızı sağlayan bir bileşen diyebiliriz.

Hemen Ara

Şanzıman Tam Olarak Nasıl Çalışır?

Dişli kutuları nasıl çalışır sorusuna cevap verebilmek için öncelikle şanzıman çeşitlerine bakmak gerekir. Genel olarak vites kolu üzerinde yapılan herhangi bir seçim, manuel sistem kullanılarak bir çalışma süreci tanımlanmış ise dişlilerin hareketi sırasında çıkış miline bağlanır. Yapısı bir değişim mekanizması içerir. Halatlar veya çubuklar onu vites koluna bağlar. Vites değiştirme mekanizmasının iki ekseni arasında vites değiştirilerek geçiş yapılabilir. Bir kol sağa sola hareket edebilme özelliğine sahipken, diğer kol ileri geri hareket mekanizmasına sahiptir.

• Çıkış Mili: Dişlileri ve senkromeçleri içeren alana o alan denir. Mil üzerinde bulunan her dişli dişlisi, çalışabilmesi için belirli bir grup dişli konfigürasyonuna bağlıdır. Grup dişli ve dişli dişlileri gerekli hareketi motordan güç alan çıkış milinden almaktadır.
• Grup Mili: Üzerinde transmisyon dişlisi ve dişli dişlisi gibi dişlilerin bulunduğu kısımdır. Grup mili, prizma yatağının dönüşü ile birlikte hareket eder ve hareketi ortaklaşa tamamlar.
• Prizdirek Rulmanı: Çıkış milini barındıran ve dişli kutusunun merkezinde yer alan bileşendir. Yatak veya mil üzerindeki dişliler, prizdirek vasıtasıyla debriyajdan hareket alır. Motorun hareket etmesi için şanzımana da aktarır.
• Senkromeç: Çıkış mili ve dişli çarklar çeşitli hızlarda döndüklerinden hız dengesini düzeltmekle görevlidir. Hız süreci senkronize edildiğinde hareket dişli çarktan çıkış miline aktarılır. Gerekli hız bu aktarımdan sonra tekerleklere aktarılır.
  Geri Vites Sistemi: Hareket, grup mili tarafından geri vitesten ayrı bir yere çekilir. İletim ve eşitleme, bu yöntemde senkromeç ​​ile bağlantılıdır.

Şanzıman Tipleri

Tipik olarak iki ana dişli kutusu türü olduğundan daha önce bahsetmiştik. Manuel ve otomatik bir arabayı karşılaştırırken, aslında vites çeşitlerine ek olarak farklı şanzıman tiplerini de karşılaştırıyorsunuz. En popüler seçenek manuel şanzımandır. Kişi, dişlinin kullanımına göre ayarlamalar yapar. Vites değiştirmek için debriyaja basılır ve vites değişimini tamamlamak için ilgili parçalar motor bölmesinde bulunur. Şanzıman dişlisi, zahmetsiz bir vites değişimi sağlamak için bu işlem boyunca kontrolü üstlenir. Bu geçişlerin basitleştirilmesi için çaba gösteriliyor. Vites değiştirmek size zor geliyorsa aracınızın şanzımanında bir sorun vardır.

Şanzıman Yağ Kaçağı

İletim sorunları çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. Bununla birlikte, şanzıman yağı sızıntısı arızası en iyi bilinen ve yaygın olanıdır. Manuel ve otomatik şanzımanlı araçlarda yağ kaçırmanın başlangıcı genellikle araba parçaları ile ilgilidir. Yağ sızıntılarına aşınmış veya eskimiş bileşenler neden olur. Örneğin, contalar ve keçeler sıklıkla petrol sızıntılarının nedenidir. Genel olarak kullanıma bağlı olarak otomatik şanzıman yağ kaçırma veya manuel yağ kaçırma arızaları olabilir. Araçların belirli yerlerinde çeşitli nedenlerle şanzıman yağı sızıntısı olabilir. Bu noktalar şunlardır:

• AKS contaları zamanla bozulabilir. Aksların alt kısmında bu eskime sonrasında yağ kaçağı görülmektedir.
  Yağ tapasının içindeki ve çevresindeki aşınmalar sızıntılara neden olabilir.

Şanzıman dış contaları bozulduğu veya gevşediği için yağ kaçağı görülebilir. Soket topunun veya şaftın çevresinde yağın damladığı gösterilmiştir. İletim sisteminin ana sorunu budur. Dişlilerin arızalanmasına veya belki de kırılmasına neden olabilecek bir yağ sızıntısı varsa, yolda kalabilirsiniz. Bu nedenle, aracınızı hareket ettirmekte zorlanıyorsanız, araç servislerinden profesyonel yardım almalısınız. Şanzıman yağının sızmasına izin vermeden aracınızın şanzıman yağını düzenli olarak değiştirmelisiniz. Bu durum size genellikle periyodik bir sistem aracılığıyla hatırlatılır. Bu nedenle aracınızın şanzıman yağı değişim prosedürünü yaptırmalı, saat ve kilometresini kontrol etmelisiniz.

Hemen Ara

 

Diğer yazılarımıza da göz atabilirsiniz:

• Şarj Dinamosu Nedir?
• Ekspertiz Nedir?
• Krank Mili Nedir?